20 januari 2021
Vitale beroepen zijn volgens de Rijksoverheid "cruciale beroepsgroepen die de samenleving draaiende moeten houden". Afhankelijk van een crisis kunnen deze cruciale beroepsgroepen verschillen. Bij een gezondheidscrisis zoals bij het coronavirus, zijn mensen in de zorg heel urgent, terwijl bij een cyberattack of energiecrisis deze beroepsgroepen wellicht minder cruciaal zijn. In tijden van crises zijn urgente beroepen even heel belangrijk. Overigens zijn dit vaak ook emotioneel veeleisende beroepen, blijkt uit een onderzoek van het CBS. En over een langere periode zijn minder vitale beroepen ook heel belangrijk.
Bij de uitbraak van het coronavirus zijn er door de Rijksoverheid cruciale beroepsgroepen aangewezen om de samenleving draaiende te houden. Ouders of verzorgenden die in deze beroepsgroepen werkzaam zijn, kunnen gebruik maken van de kinderopvang waardoor ook mensen in het onderwijs automatisch een cruciaal beroep hebben. Bij een maatregel als een avondklok geldt dat iedereen op bepaalde tijden binnen moet blijven. Behalve de mensen die onderweg zijn van en naar een vitaal beroep, zoals zorgpersoneel en politieagenten. Zij hebben dan wel een brief nodig van hun werkgever om dit aan te kunnen tonen. De lijst met cruciale beroepsgroepen is als volgt:
In veel van deze processen zijn managers ook cruciaal. Maar niet alle managers. Alleen de managers die nodig zijn om de processen in goede banen te laten verlopen. Dit hangt voornamelijk af van de positie in de organisatie. Een hr-manager is bij een crisis even iets minder belangrijk dan bijvoorbeeld een schooldirecteur of directeur van een ziekenhuis.
Uit de Nationale Enquête arbeidsomstandigheden (NEA), in 2018 uitgevoerd door het CBS en TNO, blijkt dat werknemers in zorg- en welzijnsberoepen (zoals verpleegkundigen) en medewerkers van politie en brandweer hun werk het vaakst emotioneel veeleisend vonden. Deze beroepsgroepen komen ook bijna allemaal voor in de lijst met vitale beroepen. Hieronder staat de top 10 van emotioneel veeleisende beroepen. Achter elk beroep staat het percentage werknemers dat vindt dat hun werk vaak of altijd emotioneel veeleisend is. Tevens staat achter elk beroep welke persoonlijkheidseigenschappen het beste passen bij iemand die dat werk doet.
Waarom zijn veel vitale beroepen veeleisend? De tien beroepsgroepen die emotioneel als veeleisend worden ervaren, bestaan bijna uit allemaal beroepen die zeer hoog scoren op het persoonlijkheidskenmerk sociaal. Het zijn dus beroepen waarbij je andere mensen helpt en veel sociaal contact hebt. In al deze beroepen krijg je te maken met verschillende soorten mensen die hulpbehoevend zijn, wat een groot inlevingsvermogen vraagt. Mogelijk is dit de reden waarom deze beroepen emotioneel een stuk zwaarder zijn dan bijvoorbeeld ondernemende of realistische beroepen waarbij je meer autonomie hebt en je eigen gang kunt gaan.
De lijst met cruciale beroepen geeft een aardig beeld van het soort beroepen die echt nodig zijn bij een crisis. Maar zegt dit ook iets over andere beroepen? Zijn andere beroepen dan automatisch onbelangrijk of zelfs een bullshit beroep? Het antwoord hierop is nee.
Over een langere periode zijn minder vitale beroepen ook heel belangrijk. Neem alleen al het feit dat een samenleving ook voldoende geld moet verdienen om urgente banen te kunnen betalen. De meeste vitale beroepen zijn (semi)overheidsbanen. Het zijn dus banen die door de overheid worden betaald. Om die banen te betalen heeft de overheid geld nodig en dit geld wordt onder andere verkregen door belasting te heffen op het inkomen dat mensen in niet vitale beroepen verdienen.
Maar minder vitale beroepen kunnen op heel veel andere manieren ook erg belangrijk zijn. Door hun werk kunnen mensen het leven van anderen aangenamer, leuker, makkelijker en comfortabeler maken. Dat kan op heel veel verschillende manieren. Bijvoorbeeld door het helpen van klanten, verrichten van onderzoek, entertainen van mensen, organiseren van activiteiten, maken en onderhouden van spullen. Tot slot zorgen beroepen voor de mensen zelf, die het beroep uitoefenen, ook voor sociaal contact, zelfstandigheid en zelfrespect. Dus misschien heb je zelf een minder vitaal beroep, dat betekent niet dat je beroep daarmee onbelangrijk is. Het gaat er uiteindelijk om dat je voldoening uit je werk haalt.
Ben je benieuwd naar beroepen die bij je passen en je energie geven? Kortom, wil je weten welke beroepen voor jou belangrijk zijn? Doe dan de beroepskeuzetest.
